Z niniejszego artykułu z cyklu „Z prawem do celu” dowiecie się jakie zmiany w Ustawie Prawo budowlane[1] wprowadziła nowelizacja Ustawy o zwalczaniu COVID-19[2], zwana potocznie Tarczą 2.0.
Jednym z założeń nowelizacji jest uproszczenie procesu inwestycyjno-budowlanego poprzez m.in. wyłączenie stosowania Ustawy Prawo budowlane do projektowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.
Bez pozwolenia na budowę
Zgodnie z art. 1 pkt. 10 nowelizacji Ustawy o zwalczaniu COVID-19 do projektowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu użytkowania, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nie stosuje się przepisów Ustawy Prawo budowlane, Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym[3] oraz aktów planistycznych, o których mowa w tej ustawie, Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami[4], a w przypadku konieczności poszerzenia bazy do udzielania świadczeń zdrowotnych, także przepisów wydanych na podstawie art. 22 ust. 3, 4 i 4a Ustawy o działalności leczniczej[5].
Inwestor jest zatem zwolniony z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dla obiektów powstających w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. Musi jedynie niezwłocznie poinformować organ administracji architektoniczno-budowlanej o prowadzeniu robót. W ww. informacji należy określić zakres, rodzaj i sposób wykonywania robót oraz termin ich rozpoczęcia.
W przypadku prowadzenia robót budowlanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, których rozpoczęcie, zgodnie z przepisami Ustawy Prawo budowlane, wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, inwestor jest obowiązany zapewnić objęcie kierownictwa oraz nadzoru nad tymi robotami przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane w odpowiednich specjalnościach.
Gdy okaże się, iż wykonywanie robót budowlanych może powodować zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, organ administracji architektoniczno-budowlanej ustali niezwłocznie w drodze decyzji podlegającej natychmiastowemu wykonaniu wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń ich prowadzenia.
Pozwolenie na użytkowanie
Znowelizowana Ustawa o zwalczaniu COVID-19 zwalnia inwestora z obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. Po zakończeniu budowy wystarczy zawiadomić o tym organ nadzoru budowlanego.
Organ nadzoru budowlanego ma 14 dni na złożenie sprzeciwu. Jeśli w tym czasie nie zgłosi sprzeciwu lub wyda zaświadczenie o braku podstaw do jego wniesienia, to można przystąpić do użytkowania obiektu budowlanego.
Dotychczas złożone i nierozpatrzone wnioski o wydanie pozwolenia na użytkowanie będą traktowane jako zawiadomienie o zakończeniu budowy.
Problematyczne jest jednak zawieszenie biegu terminu do wniesienia przez organ nadzoru budowlanego wyżej opisanego sprzeciwu. Ustawa o zwalczaniu COVID-19[6] wprowadziła zasadę, zgodnie z którą bieg terminów przewidzianych przez prawo administracyjne nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na czas trwania epidemii. Tarcza 2.0 nie reguluje odwieszenia biegu terminu do wniesienia sprzeciwu, co w zasadzie uniemożliwia skorzystanie z procedury zawiadomienia o zakończeniu budowy.
Pojawił się jednak projekt kolejnej nowelizacji Ustawy o zwalczaniu COVID-19, który ma rozstrzygnąć kwestię biegu wyżej opisanego terminu. Tarcza 3.0 – bo tak potocznie jest nazywana ta nowelizacja, ma odwiesić bieg terminu do złożenia sprzeciwu. Ponadto czas na złożenie sprzeciwu przez organ ma zostać wydłużony do 21 dni.
Wydawanie decyzji o pozwoleniu na budowę
Odrębnym zagadnieniem jest, czy organy administracji architektoniczno-budowlanej mogą w czasie epidemii wydawać decyzje o pozwoleniu na budowę dla inwestycji niezwiązanych z przeciwdziałaniem COVID-19.
Przepisy specustawy nie ograniczają możliwości złożenia przez inwestora wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.
Organy administracji architektoniczno-budowlanej mogą dokonywać wszelkich czynności procesowych, a zwłaszcza wydawać decyzje o pozwoleniu na budowę. Tarcza 2.0 nie ogranicza tych uprawnień.
W okresie epidemii organy mogą m.in. wydawać decyzje w całości uwzględniające żądanie strony oraz zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu.
Jednakże powstaje wątpliwość czy możliwe jest zakończenie postępowania i wydanie pozwolenia na budowę.
Zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego[7] (dalej jako: k.p.a.) organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, co w obecnych warunkach może okazać się utrudnione lub wręcz niewykonalne.
Organy są także zobowiązane dokonać innych czynności w postępowaniu, których realizacja może napotkać przeszkody w związku ze stanem epidemii.
Istotne jest również, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach administracyjnych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres (więcej na ten temat znajdziesz w naszym artykule pt. Terminy a zwalczanie COVID-19).
W stanie epidemii organ może zatem nie wydać decyzji o pozwoleniu na budowę wobec niemożliwości przeprowadzenia wszystkich czynności w postępowaniu.
Postępowanie online
W celu usprawnienia procedur, pomimo ograniczeń związanych z epidemią, Ministerstwo Rozwoju zaleca załatwianie spraw z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej oraz nadzoru budowlanego przez Internet (https://www.gov.pl/web/rozwoj/rozpatrywanie-spraw-z-zakresu-aministracji-architektoniczno-budowlanej-oraz-nadzoru-budowlanego-w-czasie-epidemii–komunikat-mr).
Dokumenty można przesyłać organom za pośrednictwem platformy ePUAP lub pocztą elektroniczną.
W ciągu 14 dni od odwołania stanu epidemii strona postępowania będzie musiała doręczyć do organu oryginały dokumentów, które wcześniej przesłała w formie elektronicznej.
Organ może również udostępnić stronie skany akt sprawy za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Za zgodą organu, w trakcie postępowania będzie możliwe przeprowadzanie czynności, które wymagają osobistego stawiennictwa, za pośrednictwem transmisji audiowizualnej.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z uzyskaniem pozwolenia na budowę lub użytkowanie obiektu budowlanego to zadzwoń pod numer 61 852 26 10 lub napisz e-mail na adres pmj@jarzpartner.pl i umów się na pierwszą konsultację w Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy.
[1] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1186 z późn. zm.).
[2] Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568 z późn. zm.).
[3] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293).
[4] Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 282).
[5] Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 295 z późn. zm.).
[6] Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.).
[7] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 256 z późn. zm.).
