W 2022 r. weszło w życie kilka istotnych nowelizacji Prawa budowlanego. Kolejne zaczną obowiązywać w 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad kolejnym projektem nowelizacji Prawa budowlanego, która ma wejść w życie w I kwartale 2023 r. Jej celem jest m.in. wprowadzenie budowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy powyżej 70 m2 na podstawie uproszczonego zgłoszenia oraz rozszerzenie katalogu budów i robót budowlanych niewymagających decyzji o pozwoleniu na budowę, a wymagających dokonania zgłoszenia oraz budów zwolnionych z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz dokonania zgłoszenia. Dodatkowo ma nastąpić pełna cyfryzacja procesu inwestycyjno-budowlanego.
Budynki mieszkalne jednorodzinne
Od 3 stycznia 2022 r. obowiązuje nowelizacja Prawa budowlanego oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nazwana Polskim Ładem w budownictwie. Wprowadziła możliwość budowy na szczególnych zasadach i zgodnie z uproszczonym zgłoszeniem wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m², których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora. Do 7 grudnia 2022 r. zgłoszono budowę 1058 takich budynków. Jest to bardzo niewiele w porównaniu do wydanych w tym samym okresie pozwoleń na budowę i zgłoszeń budowy wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych na podstawie wcześniej obowiązujących regulacji.
Przygotowywana nowelizacja Prawa budowlanego zakłada, że w przyszłości podobnego uproszczonego zgłoszenia będzie wymagała budowa wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy powyżej 70 m2 prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora.
System e-CRUB
Od 1 sierpnia 2022 r. obowiązują przepisy Prawa budowlanego dotyczące Centralnego Rejestru Osób Posiadających Uprawnienia Budowlane (systemu e-CRUB), który zastąpił dotychczasową formę prowadzenia rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane i ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.
Wpisanie uprawnień budowlanych do systemu e-CRUB powoduje, że projektanci nie muszą załączać m.in. do projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego i projektu technicznego kopii decyzji o nadaniu uprawnień i zaświadczenia o przynależności do izby samorządu zawodowego. Urzędy otrzymały dostęp do systemu e-CRUB, co pozwala im na szybką weryfikację uprawnień. Każdy pod adresem https://e-crub.gunb.gov.pl/#search może sprawdzić czy dana osoba posiada uprawnienia budowlane wpisane do systemu e-CRUB.
Książka obiektu budowlanego
Od 1 stycznia 2023 r. weszły w życie nowe przepisy Prawa budowlanego regulujące kompleksowo prowadzenie książki obiektu budowlanego, w tym elektronicznie w systemie Cyfrowa Książka Obiektu Budowlanego (systemie c-KOB).
System c-KOB jest dostępny pod adresem https://c-kob.gunb.gov.pl/. Na tej stronie opublikowano obszerną dokumentację i filmy instruktażowe. Każdej książce obiektu budowlanego prowadzonej elektronicznie jest nadawany indywidualny numer w systemie c-KOB. W celu założenia elektronicznej książki obiektu budowlanego oraz dokonywania w niej wpisów uprawnione osoby muszą posiadać konto w systemie c-KOB.
Do prowadzenia książki obiektu budowlanego założonej zgodnie z art. 64 Prawa budowlanego w brzmieniu dotychczasowym stosuje się przepisy dotychczasowe. Do 31 grudnia 2023 r. właściciel lub zarządca obiektu budowlanego mogą założyć książkę obiektu budowlanego w formie papierowej. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego, który założył książkę obiektu budowlanego w formie papierowej, do 31 grudnia 2026 r. musi założyć ją elektronicznie w systemie c-KOB. Przygotowywana nowelizacja Prawa budowlanego zakłada, że zostanie usunięta ww. regulacja umożliwiająca założenie książki obiektu budowlanego w postaci papierowej do 31 grudnia 2023 r. a właściciel lub zarządca obiektu budowlanego, który założył książkę obiektu budowlanego w formie papierowej będzie zobligowany do jej utworzenia elektronicznie w systemie c-KOB do 31 maja 2023 r. (zatem zostanie skrócony ww. termin na zamianę książki obiektu budowlanego z papierowej na cyfrową).
Dziennik budowy
Przepisy Prawa budowlanego od 27 stycznia 2023 r. wprowadzą nowe regulacje dotyczące dziennika budowy i jego prowadzenia elektronicznie w systemie Elektronicznego Dziennika Budowy (systemie EDB).
Dziennik budowy będzie urzędowym dokumentem przeznaczonym do rejestrowania: przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót budowlanych, mających znaczenie przy ocenie technicznej prawidłowości wykonywania tych robót. Bedzie prowadzony odrębnie dla każdego obiektu budowlanego wymagającego pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę albo zgłoszenia. Zostanie zlikwidowany odrębny dziennik rozbiórki i dziennik montażu. Za prowadzenie dziennika budowy będzie odpowiedzialny kierownik budowy natomiast o jego wydanie wystąpi inwestor
Wniosek o wydanie dziennika budowy w postaci elektronicznej będzie składany przez inwestora w systemie EDB, przy czym będzie musiał on posiadać konto w systemie EDB lub je założyć. Dopiero po uzyskaniu elektronicznego dziennika budowy w systemie EDB inwestor przydzieli do niego dostęp pozostałym uczestnikom procesu budowlanego (np. kierownikowi budowy, inspektorowi nadzoru inwestorskiego) i innym uprawnionym osobom.
Skorzystanie z elektronicznego dziennika budowy zapewni możliwość dokonywania i weryfikacji wpisów przez uprawnione osoby w dowolnym miejscu i czasie. Używanie systemu EDB będzie jednak wymagało bieżącego uzupełniania wpisów. Wpisy w dzienniku budowy będą zamieszczane w porządku chronologicznym, w sposób uniemożliwiający dokonanie późniejszych uzupełnień. W razie konieczności wprowadzenia poprawek do dokonanych już wpisów będzie trzeba dokonać kolejnego wpisu przez wprowadzenie właściwej treści z uzasadnieniem wprowadzonej zmiany.
W przypadku prowadzenia elektronicznego dziennika budowy będzie podawać się jego numeru w zawiadomieniu o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie.
Przepisy przewidują możliwość dalszego prowadzenia papierowych dzienników budowy. Inwestor nadal będzie mógł wybrać papierowy dziennik budowy, choć w tej postaci będzie można o niego wystąpić do 31 grudnia 2029 r. Projekt nowelizacji Prawa budowlanego przewiduje jednak skrócenie tego terminu, gdyż dziennik budowy w postaci papierowej ma być wydawany do 31 maja 2023 r., z wyjątkiem m.in. dziennika budowy dotyczącego budynków mieszkalnych jednorodzinnych, dla których dokument ten będzie wydawany do 31 maja 2026 r.
Dalsze zmiany
Przygotowywana nowelizacja Prawa budowlanego zakłada, że od 30 czerwca 2023 r. wejdą w życie przepisy dotyczące dalszej cyfryzacji procesu inwestycyjno-budowlanego, w tym znoszące możliwość składania wniosków, zawiadomień i zgłoszeń w postaci papierowej i wprowadzające obowiązek ich składania w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
Projekty budowlane mają być sporządzane jedynie w postaci elektronicznej i umieszczane w Bazie Projektów Budowlanych. Inwestor zamiast dołączać do wniosków, zgłoszeń czy zawiadomień projekt budowlany w postaci papierowej, będzie podawał indywidualny numer projektu, który został umieszczony w Bazie Projektów Budowlanych. Ma to ułatwić dostęp do projektów budowlanych i ich poszczególnych elementów organom administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego w ramach prowadzonych postępowań.
Dodane mają zostać także przepisy regulujące funkcjonowanie Systemu do Obsługi Postępowań Administracyjnych w Budownictwie, który ma umożliwić organom kompleksową obsługę i prowadzenie postępowań administracyjnych w zakresie procesu inwestycyjno-budowlanego.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach dotyczących prawa budowlanego to zadzwoń pod numer 61 852 26 10 lub napisz e-mail na adres pmj@jarzpartner.pl i umów się na pierwszą konsultację w Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy.
