Prowadzenie działalności gospodarczej może przybierać różne formy prawne. W przypadku osób działających samodzielnie alternatywą dla jednoosobowej działalności gospodarczej może być jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Ze swojej natury spółka jest przedsięwzięciem co najmniej dwóch wspólników, dlatego można tu mówić o spółce atypowej. Nie ma jednak przeszkód, aby prowadzić działalność gospodarczą w takiej właśnie formie. Przedsiębiorca może w ten sposób ograniczyć ryzyko odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstwa. Ponadto, takie rozwiązanie może się sprawdzić zwłaszcza, gdy działalność gospodarcza generuje coraz większe zyski albo przedsiębiorca chce się przygotować na ewentualną sukcesję. W takich przypadkach warto rozważyć zmianę formy działalności.
Założenie jednoosobowej spółki z o.o.
Jednoosobową spółkę z o.o. można utworzyć „od zera” tak samo, jak zwykłą spółkę z o.o. Nie można zawrzeć umowy z samym sobą, więc zamiast niej występuje akt założycielski. Wspólnik składa jednostronne oświadczenie woli w formie aktu notarialnego. Możliwe jest też założenie spółki przez Internet w systemie S24. Jest to spółka kapitałowa i do jej utworzenia wystarczy 5000 zł wkładu (minimalny kapitał zakładowy). Spółka może też powstać z przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Wtedy działalność jest kontynuowana, ale w innej formie. Oznacza to, że spółka powstała z przekształcenia jest stroną zawartych w ramach jednoosobowej działalności umów, a także dysponuje przyznanymi zezwoleniami i koncesjami. Takie przekształcenie zapewnia zatem ciągłość a równocześnie stwarza nowe możliwości.
Co do zasady jednoosobową spółkę z o.o. może utworzyć zarówno osoba fizyczna, jak i prawna, choć istnieje tu pewien wyjątek. Nie jest dopuszczalne utworzenie takiej spółki przez inną jednoosobową spółkę z o.o. Nie ma jednak przeszkód, aby jednoosobowa sp. z o.o. stała się jedynym wspólnikiem innej sp. z o.o. np. gdy nabędzie ona wszystkie udziały.
Spółkę z o.o. w organizacji reprezentuje zarząd albo pełnomocnik powołany uchwałą wspólników. Jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentacji, choćby był jedynym członkiem zarządu. W takim wypadku pozostaje tylko reprezentacja przez pełnomocnika, którym również nie może być jedyny wspólnik. Praktycznym rozwiązaniem może być tu powołanie innej osoby do zarządu, zwłaszcza gdy spółka w organizacji chce nabyć nieruchomość. Jedynym uprawnieniem wyłącznego wspólnika w zakresie reprezentacji jest zgłoszenie spółki do KRS.
Reprezentacja i prowadzenie spraw w jednoosobowej sp. z o.o.
Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych Spółkę z o.o. reprezentuje zarząd, który może być jednoosobowy bądź wieloosobowy. W przypadku jednoosobowych spółek wspólnik może być jednocześnie jedynym członkiem zarządu spółki. Ma on wówczas prawo samodzielnie reprezentować spółkę, co sprzyja szybkości podejmowania decyzji. Ponadto jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników, może więc swobodnie decydować o podjęciu uchwał. Nie ma też potrzeby zwoływania zgromadzenia wspólników – uchwały można powziąć pod warunkiem, że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany, co w przypadku spółki mającej jednego wspólnika nie stanowi problemu. Naturalną korzyścią jest to, że w spółce jednoosobowej całość zysków przypada jedynemu wspólnikowi.
Jednoosobowa spółka z o.o. pozwala ograniczyć odpowiedzialność wspólnika za zobowiązania związane z prowadzonym biznesem. Jest bowiem ograniczona do wysokości wniesionego wkładu i nie rozciąga się na prywatny majątek. Sytuacja może jednak wyglądać inaczej, gdy udziały co prawda należą do jednego wspólnika, ale równocześnie pełni on funkcję w zarządzie. W takich sytuacjach jedyny wspólnik może jednak odpowiadać całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Zgodnie z art. 299 § 1 KSH członek zarządu odpowiada za zobowiązania solidarnie, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna a nie zachodzą okoliczności wyłączające tę odpowiedzialność. Jeżeli członek zarządu jest tylko jeden, cały ciężar odpowiedzialności może zatem spoczywać na nim.
Kontynuacja artykułu pod formularzem. ↓
Oddzwaniamy w dni robocze w godzinach 9:00 - 17:00.
Stosunki między jedynym wspólnikiem lub jedynym członkiem zarządu a spółką
Aby zapobiegać nadużyciom, których mógłby dopuścić się jedyny udziałowiec występując jako osoba trzecia względem spółki (a więc nie jako zarząd ani wspólnik), ustawodawca zastrzegł formę oświadczeń woli takiego wspólnika składanych spółce. Powinny one zostać złożone co najmniej w formie pisemnej, w przeciwnym razie są nieważne. Jeżeli jednak jedyny wspólnik jest również jedynym członkiem zarządu, to czynność prawna między tym wspólnikiem a reprezentowaną przez niego spółką wymaga formy aktu notarialnego. Po jej dokonaniu notariusz ma obowiązek zawiadomić sąd rejestrowy. Wymóg ten jest złagodzony w przypadku spółek S24, gdy dla danej czynności możliwej jest wykorzystanie wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym.
Jedyny wspólnik a składki ZUS i podatek dochodowy
Swoboda w prowadzeniu biznesu w formie jednoosobowej spółki wiąże się z dodatkowymi ciężarami publicznoprawnymi. Wspólników spółek z o.o. co do zasady nie dotyczy obowiązek opłacania składek do ZUS. Wyjątkiem jest właśnie sytuacja, gdy jedna osoba fizyczna posiada 100% udziałów. Taki wspólnik jest traktowany podobnie jak wspólnicy spółki jawnej czy komandytowej. Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., który jest osobą fizyczną, uznawany jest bowiem przez prawo za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. Oznacza to, że ma on obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Ich wysokość jest zryczałtowana, co przy odpowiednio dużych dochodach może stanowić znaczną oszczędność. Ograniczeniu ulega bowiem przede wszystkim składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Trzeba też pamiętać, że spółka z o.o. jest podatnikiem CIT, co w praktyce oznacza, że od tego samego zysku wypracowanego przez spółkę podatek dochodowy naliczany jest dwa razy – w związku z osiągnięciem dochodu (wtedy spółka płaci CIT) oraz w przypadku wypłacenia zysku wspólnikowi (wtedy wspólnik płaci PIT).
Księgowość w jednoosobowej sp. z o.o.
Decydując się na prowadzenie działalności w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, trzeba liczyć się z obowiązkiem prowadzenia ksiąg rachunkowych. Jest to tak zwana pełna księgowość. Koszty obsługi księgowej są zatem większe niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Może to mieć jednak swoje zalety organizacyjne, gdyż odpowiednio ustalając zasady księgowania możemy uzyskać dużo przydatnych danych o przedsiębiorstwie i jego wynikach.
Aby dopasować formę zarówno nowej, jak i już prowadzonej działalności gospodarczej do swoich potrzeb warto skonsultować się z prawnikiem, który doradzi rozwiązanie optymalne zarówno pod względem dalszego rozwoju, jak i ciężarów publicznoprawnych. Każda forma ma swoje wady i zalety. Jednoosobowa spółka z o.o. jest niewątpliwie godną zainteresowania formą prowadzenia działalności gospodarczej, choć trzeba zwrócić uwagę na dodatkowe koszty.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w sprawach dotyczących spółek, zadzwoń pod numer telefonu 61 855 22 22 i umów się na pierwszą konsultację w Kancelarii Prawnej Jarzyński & Wspólnicy.
Twoje dane osobowe bedą przetwarzane przez Kancelarię Prawną Jarzyński & Wspólnicy Sp.k. w celu obsługi przesłanego zapytania.
