W tezie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 kwietnia 2018 roku o sygn. akt II OSK 2576/17 wskazano:
„Odmowa uwzględnienia wniosku w sprawie ustalenia warunków zabudowy tylko wtedy może mieć miejsce, gdy uwzględnienie żądania inwestora stoi w sprzeczności z interesem publicznym oraz słusznym interesem osób trzecich.”.
Naczelny Sąd Administracyjny w omawianym wyroku podkreślił, że słuszny interes osób trzecich powinien być rozumiany jako interes prawny, a nie jedynie jako interes faktyczny:
„Wzgląd na interes osób trzecich, który mógłby doprowadzić do wydania inwestorowi decyzji odmownej ma takie znaczenie, że nie może być to interes faktyczny. Aby stanowisko osób trzecich mogło sprzeciwić się skutecznie interesom inwestora muszą one wykazać, że ich prawem chroniony interes może być naruszony w razie zrealizowania inwestycji budowlanej […]”.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż w sprawach inwestycyjno-budowlanych występuje szczególna konieczność stosowania wykładni systemowej oraz funkcjonalnej. Dotyczy to przede wszystkim interpretacji przepisów prawa materialnego, które mają zastosowanie wprost, jak np. art. 61 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej jako: u.p.z.p.) lub też stanowią systemową podstawę dla oceny konkretnej sprawy, jak np. art. 2, 7, 21 i 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego czy art. 1 ust. 2 pkt 1, 2, 6, 7 i 9 oraz art. 6 ust. 2 pkt 1 u.p.z.p.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego stosując art. 61 u.p.z.p. należy mieć na względzie treść art. 6 ust. 2 pkt 1 u.p.z.p., zgodnie z którym każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny, zgodnie z warunkami ustalonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli nie narusza to chronionego prawem interesu publicznego oraz osób trzecich.
Według Sądu, interpretując art. 61 u.p.z.p. nie można automatycznie stawiać polityki przestrzennej ponad prawem własności. Pojęcia „chroniony prawem interes publiczny” oraz „chroniony prawem interes osób trzecich” należy wykładać zgodnie z zasadą proporcjonalności, wystrzegając się automatyzmu. Powszechnie obowiązujące przepisy prawa nie powinny hamować budownictwa, zwłaszcza w obszarze inwestycji usługowo-handlowych, które wpływają na wzrost gospodarczy kraju.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego nie można odmówić wydania decyzji w przedmiocie warunków zabudowy dla wskazanej we wniosku inwestycji, gdy nie istnieje przepis w randze ustawowej stanowiący, iż zamierzenie inwestycyjne narusza chroniony prawem interes osób trzecich.
W komentowanym orzeczeniu Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił również, że w celu wykazania, iż istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego dostateczne jest posiadanie gwarancji, że obsługa inwestycji w zakresie infrastruktury będzie realizowana. Gwarancja ta może przybrać formę złożonego przez gestora sieci oświadczenia:
„Gwarancja ta może polegać na zapewnieniu, że zostanie zawarta umowa zapewniająca obsługę, o czym świadczyć może każdy dokument wydany przez uprawnioną jednostkę, który określa rozwiązanie, jakie będzie realizowane w odniesieniu do tej inwestycji.”.
