Wyrokiem z dnia 1 lipca 2014 r., sygn. akt SK 6/12, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 88 ust. 1 pkt 2 i art. 89 ust. 1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody są niezgodne z art. 64 ust. 1 i 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.
Orzeczenie jest wynikiem rozpoznania przez Trybunał połączonych skarg konstytucyjnych osób, które w różnych stanach faktycznych zostały ukarane za nielegalne usunięcie drzew lub krzewów ze swoich nieruchomości, pomimo iż w okolicznościach poszczególnych spraw można było dostrzec elementy przemawiające za nałożeniem kary w mniejszym wymiarze lub w ogóle odstąpieniem jej wymierzenia.
Należy zauważyć, że Trybunał nie skrytykował samej penalizacji bezprawnej wycinki drzew lub krzewów, ponieważ jednak zakwestionowane przepisy przewidywały automatyzm nałożenia kary oraz jej wymiar (niejednokrotnie bardzo dotkliwy) uznał, iż obowiązująca regulacja narusza zasady konstytucyjne.
Ogłaszając orzeczenie Trybunał równocześnie postanowił odroczyć moment utraty mocy zaskarżonych przepisów o 18 miesięcy od momentu publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw.
Wyrok Trybunału może mieć wpływ na uprawnienia osób, które zostały ukarane na podstawie zaskarżonych przepisów Ustawy o ochronie przyrody, również w sytuacji gdy grzywna została już wyegzekwowana. Jeżeli bowiem podstawą decyzji nakładającą karę był przepis prawa uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją RP, strona postępowania może w terminie miesiąca od momentu publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw złożyć wniosek o wznowienie postępowania. Ewentualnie wspomniany termin wynosi trzy miesiące, jeżeli w sprawie orzekał również sąd administracyjny. W efekcie możliwe jest doprowadzenie do zwrotu kary, która została „niekonstytucyjnie” nałożona.
Dokładne wskazanie jakiej wysokości kwoty globalnie mogą podlegać zwrotowi nie jest łatwe, gdyż wyrok TK dotyczy tylko pewnej grupy nakładanych kar, niemniej jednak trzeba mieć na uwadze, że w niektórych przypadkach może chodzić nawet o setki tysięcy złotych.
Więcej informacji o wyroku znajdą Państwo na stronie Trybunału Konstytucyjnego: link