W dniu 13 maja 2014 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, w którym uznał art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim uprawnienie małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej uzależnia od wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony, ustalonych wyłącznie wyrokiem lub ugodą sądową za niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, sygn. akt SK 61/13.
Rozstrzygnięcie zapadło na skutek skargi konstytucyjnej wniesionej w imieniu klientki przez Kancelarię Prawną dr Marek Jarzyński & Kornel Novák.
W opisywanej sprawie małżonek uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia dobrowolnie łożył alimenty na utrzymanie byłej żony, lecz nie były one ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Po jego śmierci żona wystąpiła do ZUS o przyznanie renty rodzinnej, lecz na podstawie zaskarżonego przepisu organ rentowy, a następnie Sądy I i II instancji, odmówiły jej przyznania tego świadczenia.
Orzeczenie Trybunału to kolejny dowód na to, że odpowiednia argumentacja, upór i reprezentowanie konsekwentnego stanowiska w sprawie przynosi rezultaty. Skarga konstytucyjna okazała się skuteczna. Należy zauważyć, że wyrok wyeliminował z polskiego porządku prawnego normę, która funkcjonowała w nim od ponad pięćdziesięciu lat.
W związku z wydanym wyrokiem dla wielu osób powstaje szansa uzyskania tzw. renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku.
Jan Jarzyński: 
„Wyrok Trybunału Konstytucyjnego niezmiernie mnie cieszy. Ustawodawca przyznał bowiem rozwiedzionym małżonkom w określonych przypadkach uprawnienie do renty rodzinnej, przy czym równocześnie dokonał niezgodnego z ustawą zasadniczą zróżnicowania sytuacji podmiotów podobnych. Trybunał dostrzegł to naruszenie i po ponad pięćdziesięciu latach obowiązywania wyeliminował z obrotu kwestionowaną normę prawną. Ten niewątpliwy sukces jest istotny również z punktu widzenia ochrony praw wszystkich obywateli i jest tym większy, że z udziału w sprawie zrezygnował Rzecznik Praw Obywatelskich, który nie poparł stanowiska skarżącej.”
Orzeczenie powoduje, że osoby, które wcześniej już złożyły wniosek o przyznanie renty rodzinnej, lecz w związku z brakiem wyroku lub ugody sądowej w zakresie obowiązku alimentacyjnego ze strony byłego małżonka została wydana w stosunku do nich decyzja odmowna, będą mogły w terminie jednego miesiąca od publikacji wyroku Trybunału w Dzienniku Ustaw wnieść o wznowienie postępowania. Co ciekawe, jeżeli w danej sprawie po raz ostatni orzekał sąd powszechny (sąd ubezpieczeń społecznych), termin ten będzie dłuższy i wyniesie trzy miesiące.
Natomiast osoby, które jeszcze nie składały stosownego wniosku, a przysługiwało im prawo do alimentów ze strony byłego małżonka w chwili jego śmierci, mogą teraz złożyć stosowny wniosek, nawet jeżeli alimenty nie zostały ustalone w wyroku lub ugodzie sądowej.
Więcej informacji na temat wyroku znajdą Państwo na stronie Trybunału: link
