Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego podjętej w składzie 7 sędziów w dniu 9 grudnia 2016 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 57/16 samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste może nabyć jej własność przez zasiedzenie.
W uchwale tej Sąd Najwyższy w powiększonym składzie odpowiedział na pytanie:
”Czy samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste osobie trzeciej może nabyć własność tej nieruchomości przez zasiedzenie?”.
Powyższe pytanie powstało przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej od postanowienia Sądu Okręgowego, w sprawie w której wnioskodawcy domagali się stwierdzenia, iż do małżeńskiej wspólności ustawowej nabyli przez zasiedzenie własność niezabudowanych części działek gruntu. Działki te wchodziły w skład nieruchomości będących własnością gminy, oddanej z kolei w użytkowanie wieczyste na rzecz spółdzielni.
Uczestnik postępowania nabył w postępowaniu upadłościowym zorganizowaną część przedsiębiorstwa spółdzielni, ale nie objął w posiadanie działek, które to graniczyły z nieruchomością wnioskodawców i stanowiły z nią całość gospodarczą (od lat 50. XX wieku były w samoistnym posiadaniu rodziców wnioskodawczyni, a od października 1976 roku w samoistnym posiadaniu wnioskodawców).
Sąd I instancji stwierdził zasiedzenie działek uznając, iż wnioskodawcy spełnili wszystkie przesłanki z art. 172 Kodeksu cywilnego (dalej jako: K.c.). Według Sądu Rejonowego obciążenie działek gruntu prawem użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej, nie stoi na przeszkodzie nabyciu nieruchomości przez zasiedzenie, ponieważ wszelkie ograniczenia mogą nastąpić tylko na mocy przepisu szczególnego, a skoro skutkiem zasiedzenia jest utrata prawa własności przez gminę, to w następstwie wygasa również prawo użytkowania wieczystego.
Sąd II instancji nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego i odwołał się do postanowienia Sądu Najwyższego z 14 marca 2012 roku o sygn. akt II CSK 127/11 oraz do uchwały Sądu Najwyższego z 28 marca 2014 roku o sygn. akt III CZP 8/14 stwierdzając, że samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste może nabyć przez zasiedzenie co najwyżej użytkowanie wieczyste, a nie własność. Ponadto, Sąd Okręgowy wyraził pogląd, iż uprawnienia właścicielskie wykonuje użytkownik wieczysty, który to występuje w stosunkach prawnorzeczowych z osobami trzecimi, a właściciel nie ma obowiązku interesowania się stanem nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste.